به تازگی کتاب آگوستو بوآل نوشته فرانسس ببج راهی بازار نشر شد. این کتاب اولین عنوان از «طلایه داران تئاتر امروز» است. هر یک از کتاب های این مجموعه درباره پیشگامان تئاتر معاصر جهان است که از مسببان دگرگونی در تئاتر اند. این کتاب ها با حجم کم و نگاه نقادانه می توانند باعث ایجاد درک مناسبی از چهره های بنیادین تئاتر شوند.
مجموعه گستره خیال شامل دو کتاب هیجی کاتا و اونو و آگوستوبوآل است.
«نوآوری بوآل بیش از هر چیز در چگونگی گذشتن از مسیر و شیوه های طراحی تمرین دیده می شود. و البته در تعهد چشمگیر اجتماعی اش که بیشتر در تئاتر سرکوب شدگان یا ستم دیدگان بروز یافته است. روش های پیشنهادی بوآل در ذات خویش از گوهر تئاترند؛ چنان که تکرارناپذیر و همواره زایا هستند. اینک روش های تمرینی او حتی در کارگاه های حرفه ای آموزش بازیگری کارگشا و سودمند است.»
کتاب آگوستو بوآل؛ معرفی استاد توسط شاگرد.
خانم فرانسس ببج یکی از شاگردان آگوستو بوآل و مدرس تئاتر دانشگاه لیدز است. او که سابقه زیادی در اجرا و تدریس شیوه ی تئاتری بوآل در کلاس های مختلف را دارد. نسخه اصلی کتاب آگوستو بوآل را در سال ۲۰۰۵ توسط انتشارات راتلج در لندن چاپ کرد. ببج کتاب دیگری نیز درباره شیوه بوآل با عنوان «کار کردن در غیاب بوآل: تحریف و پیشرفت در تئاتر سرکوب شدگان» نوشته است. – این کتاب در سال ۱۹۹۵ چاپ شد.-
ترجمه و فصل های کتاب آگوستو بوآل
در کتاب آگوستو بوآل فرانسس ببج در چهار فصل اصلی با عناوین «زندگی‌نامه و موقعیت»، «کتاب تئاتر سرکوب‌شدگان»، «اجرای تئاتر مجادله» و «فرایند کارگاه» به بررسی این کنشگر و کارگردان بزرگ می پردازد. کتاب آگوستو بوآل با نگرشی روشمند، تئاتر بوآل را تحلیل میکند. تا با کندوکاوی بر اساس رویکردها و شرایط تاریخی سیاسی و اجتماعی این کنشگر را معرفی کرده و به شیوه ای ریزبینانه به بررسی این تئاتر بپردازد. وجود دو مبحث پژوهشی و یک کارگاه، کتاب آگوستو بوآل را به کتابی کاربردی تبدیل می کند.
علی ظفر قهرمانی نژاد – کارگردان تئاتر – کتاب آگوستو بوآل را در ۲۴۷ صفحه ترجمه کرده است. قهرمانی نژاد سابقه درخشانی در ترجمه و چاپ کتاب هایی مانند تئاتر کاربردی انتشارات نمایش و کتاب “صید ماهی بزرگ” نوشته دیوید لینچ در نشر بیدگل را دارد.
کتاب آگوستو بوآل درباره کیست.
«در کشورهای باثبات هنرمندان در آرامش و فارغ از نگرانی می دانند که کجا ایستاده اند، میدانند چه میخواهند و چه از آنها خواسته میشود. ولی در کشور بی ثباتی چون برزیل، هرچیزی ممکن بوده و هست، ما نمیدانیم کجاییم، چه هستیم و به کجا میخواهیم برسیم.»
آگوستو بوآل متولد ۱۶ مارس ۱۹۳۱ شهر ریودوژانیرو برزیل است. بوآل یکی از بنیانگذاران و پیشروان تئاتر سرکوب شدگان یا تئاتر شورایی است. کارگردان و کنشگر پیشروی تئاتر، و ابداع کننده ی شیوه ی رنگین کمان آرزو در سال ۱۹۵۰ مدرک عالی رشته شیمی را اخذ کرد و در رشته تئاتر در دانشگاه کلمبیای نیویورک مشغول به تحصیل شد. این هنرمند که پیام روز جهانی تئاتر در سال ۲۰۰۹ از طرف وی صادر شد؛ در سال ۱۹۵۶ به گروه آرنا پیوست و در سال ۱۹۷۰ شیوه منحصر به فرد خود به نام تئاتر شورایی را خلق کرد و باعث گسترش آن در برزیل شد.
«اجرا اثری است با و برای مردم و در واقع جشنی که همه آزاد اند تا در آن شرکت کنند.»
تئاتر مردم ستمدیده
تئاتر و جامعه؛ آيا تئاتر مي‌تواند سبب دگرگوني زندگي مردم شود؟
بوآل در ۱۹۷۱ بعد از دستگیری توسط دولت کودتا کرده وقت به مدت پنج سال به آرژانتین تبعید شد. او در سال ۱۹۷۳ در آرژانتین مهمترین کتاب خود با عنوان «تئاتر مردم ستمدیده» را چاپ کرد. کتابی که بوآل در درباره هدف نگارش آن می گوید:
«همچنین خواسته‌ام دلایلی چند از این واقعیت ارائه دهم که تئاتر یک اسلحه است، یک سلاح موثر. پرسش مهم در رابطه با کنشگران تئاتر شورایی «چرا» انجام می‌دهند است؛ نه «چه را» انجام می‌دهند. گاه یک پروژه یا اجرا به نام سرکوب شدگان است؛ ولی به کام دیگران.»
بوآل توانست تکنیک های خود همچون تئاتر رنگین کمان آرزو و تئاتر نامرئی را در آرژانتین و فرانسه گسترش دهد و این کار را با برگزاری جشنواره بین المللی تئاتر شورایی در ۱۹۸۱ ادامه دهد. وی با نگارش کتاب هایی مانند «بازی هایی برای بازیگران و نابازیگران (۱۹۹۲)». «رنگین کمان آرزو» (۱۹۹۵). «تئاتر قانون گذار» (۱۹۹۸). «هملت و پسر نانوا: زندگی من در تئاتر و سیاست»(۲۰۰۱). و «زیبایی شناسی شورایی»(۲۰۰۶). روش کاری خود را به جهان معرفی و کامل کند.
آگوستو بو آل؛ تئاتر نمایشی با و برای مردم
بوآل در ۱۹۸۲ با بازگشت به برزیل – که در شرایط سیاسی جدیدی قرار داشت.- عضو شورای شهر ریو دو ژانیرو شد. و از شیوه تئاتری خود برای نظرسنجی در مورد قوانین جدید در حوزه ی انتخاباتی اش استفاده کرد. بوآل توانست در این سال ها شیوه ای بسازد که در آن تئاتر همانطور که خود بیان میکند « نمایشی باشد با و برای مردم».
«در آن دوران، کنترل به دست روحانیت و اشراف افتاد و چهره نمایش تغییر کرد ولی هدف در اصل، همان بود که بود؛ القای ارزش‌ها به تماشاگران برای جانبداری از وضع وجود. تئاتر عصر رنسانس در بستری عقیدتی شکل می‌گیرد که در آن، ساختار ارزش‌های فراگیری که به تراژدی یونانی و نمایش سده‌های میانه معنا داده در حال فروپاشی‌ست. می‌توان شاهد تاکیدی نو و به شدت فردباورانه در آن دوره بود؛ نوعی خودمحوری که بوآل آن را ویژگی آشکار بورژوازی رو به رشد می‌خواند.»
«این، احیای تئاتر به وسیله ی کسانی است که از آن محروم اند»
نامزد جایزه صلح نوبل ۲۰۰۸ تمام فعالیتش در این سال ها را وقف تبدیل نظریه به عمل کرد. تا تئاتری جدید و همسو بر اساس زمانه و شرایط خود و کشورش بسازد. شیوه ی تئاتری اش را به جایی برساند که نظریه اش به عینیت و عمل تبدیل شود. او با کنشگر کردن تماشاچیان و خلق تماشا-بازیگر(کنشگر) «یعنی کسی که عامدانه و خودآگاهانه ساکن هر دو جهان است ، هم تماشا میکند و هم دست به کنش (بازی) میزند» ارتباطی بین تئاتر و مردم خلق کرد. تا شاید از دل این نمایش راه حل هایی هم به وجود بیاید. بوآل با حذف قراردادهای معمول تئاتری همه را خواسته و ناخواسته به کنش وا میدارد .
درود
و سپاس از مروری که بر این کتاب داشته‌اید.
دوست گرامی
۱٫ کتاب را نشر نو منتشر کرده است؛ نه بیدگل.
۲٫ کتاب از مجموعه‌ی گستره‌ی خیال است که با طراحی و دبیری (نه مدیریت) نگارنده (تا کنون ۹ جلد) منتشر شده است.
۳٫ آقای علی ظفر قهرمانی‌نژاد نام کامل مترجم است. و کتاب با برگردان‌ِ فارسیِ ایشان (و نه کوشش) منتشر شده است.
لطفا اصلاح فرمایید.
ممنون از راهنمایی و اصلاحات که فرمودید